Obalamy mity na temat raka jelita grubego!
Poznaj fakty, które ratują życie
Wciąż krąży wiele mitów, które sprawiają, że lekceważymy profilaktykę w kierunku raka jelita grubego i nie wykonujemy kolonoskopii odpowiednio wcześnie!
Poznaj niektóre z nich i pomóż nam policzyć się z rakiem!
„Jestem za młody, żeby zachorować na raka jelita grubego”
Analiza danych z 20 krajów europejskich obejmująca 143,7 mln osób w wieku 20-49 lat wykazała, że współczynnik zachorowalności na raka jelita grubego wzrasta u młodych dorosłych.
W podobnym badaniu z USA również stwierdzono, że średni wiek pacjentów z rakiem jelita grubego obniżył się w ostatnich latach. Badania przedstawione na Gastroenterology Virtual Annual Scientific Meeting w 2020 r. wykazały tendencję spadkową wieku osób, u których zdiagnozowano raka jelita grubego w latach 2001-2015 oraz wzrost liczby osób z rakiem jelita grubego, które miały 40-50 lat.
„Tylko mężczyźni chorują na raka jelita grubego”
Chociaż współczynnik zachorowalności na raka jelita grubego jest o około 30% wyższy u mężczyzn niż u kobiet, to ryzyko zdiagnozowania raka jelita grubego w ciągu całego życia jest w rzeczywistości podobne u mężczyzn i kobiet.
Wynika to z faktu, że kobiety mają dłuższą średnią długość życia. W ciągu całego życia raka jelita grubego rozpoznaje się u około 4,6% mężczyzn i 4,2% kobiet. W skali globalnej rak jelita grubego jest drugim najczęściej diagnozowanym nowotworem u kobiet i trzecim u mężczyzn.
„Rak jelita grubego nie występuje w mojej rodzinie, więc ja też na niego nie zachoruję”
Większość przypadków raka jelita grubego nie jest uznawana za dziedziczne, co oznacza, że nie są one wynikiem odziedziczenia zmutowanego genu od członka rodziny. Tylko 5-10% przypadków jest dziedzicznych.
Około 60-70% przypadków to nowotwory sporadyczne, co oznacza, że powstają w późniejszym okresie życia (po 50. roku życia), nie mają wyraźnego wzorca rodzinnego i nie mają odziedziczonej mutacji genu. W tym przypadku osoba rozpoczyna życie ze zdrowymi genami i, często w odpowiedzi na wiek i czynniki środowiskowe, mutacje genetyczne gromadzą się z czasem, powodując raka jelita grubego.
Oprócz postaci sporadycznych, 20-30% przypadków raka jelita grubego występuje rodzinnie. W tym przypadku w rodzinie może występować skupisko nowotworów, prawdopodobnie z powodu podobnych zachowań w zakresie diety, poziomu aktywności i narażenia na czynniki środowiskowe, co skutkuje podobnym ryzykiem rozwoju raka jelita grubego.
„Rakowi jelita grubego nie można zapobiec”
Chociaż nie wiadomo do końca, czy i w jaki sposób można zapobiec rakowi jelita grubego, wiadomo, że współczynnik zachorowalności wzrasta w krajach rozwijających się, w miarę jak kraje te przyjmują bardziej zachodni styl życia. Wraz ze wzrostem otyłości, siedzącego trybu życia oraz spożycia czerwonego mięsa, alkoholu i tytoniu w tych krajach, wzrasta również odsetek zachorowań na raka jelita grubego.
W związku z tym, w badaniu przeprowadzonym przez naukowców American Cancer Society stwierdzono, że ponad połowa (55%) przypadków raka jelita grubego w USA jest spowodowana potencjalnie modyfikowalnymi czynnikami ryzyka, w tym:
Nadmierna masa ciała
Brak aktywności fizycznej
Długotrwałe palenie
Duże spożycie alkoholu
Wysokie spożycie czerwonego lub przetworzonego mięsa
Niskie spożycie wapnia
Bardzo niskie spożycie owoców i warzyw oraz błonnika pełnoziarnistego
„Bez wyraźnych objawów nie mam się czego obawiać”
W swoich wczesnych stadiach rak jelita grubego często nie daje żadnych objawów. Badania przesiewowe są niezbędne do wczesnego wykrywania przedrakowych narośli, polipów lub raka u osób, które nie doświadczyły żadnych objawów. Dzięki badaniom przesiewowym możliwe jest wykrycie zmian i pomoc w zapobieganiu przekształcania się polipów w nowotwory lub wczesne rozpoczęcie leczenia, kiedy istnieje większe prawdopodobieństwo, że będzie ono skuteczne.
Istnieją pewne objawy, które mogą wskazywać na raka jelita grubego i które powinny być omówione z lekarzem. W miarę postępu nowotworu i wzrostu guza, może on krwawić lub blokować jelito. W niektórych przypadkach utrata krwi z powodu nowotworu prowadzi do anemii i powoduje objawy takie jak: osłabienie, nadmierne zmęczenie, a czasami duszności.
Objawy, które mogą wskazywać na raka jelita grubego
Wskaźnik 5-letniego przeżycia
Wczesne stadium
Stadium regionalne
Stadium odległe
90%
71%
14%
„Raz zdiagnozowanego raka jelita grubego nie da się wyleczyć”
Wiadomo, że w przypadku raka jelita grubego, wskaźnik 5-letniego przeżycia* jest wyższy u pacjentów, u których zmiany nowotworowe są zlokalizowane, niż u pacjentów, u których wystąpiły przerzuty. Wskaźnik 5-letniego przeżycia w przypadku zlokalizowanego raka jelita grubego we wczesnym stadium wynosi 90% lub więcej. Jednak tylko około 39% pacjentów jest diagnozowanych w tym wczesnym stadium.
Źródło: https://www.olympus-europa.com/medical/en/Local-Landingpages/CRC-Awareness-Month.html